(foto: Archief Gerrie Driessen)
(foto: Archief Gerrie Driessen)

Verklaring van de toponiemen: Heldal, Helkuil, Helweg en Diepe Hel

In 2016 werd in een publicatie de verklaring van de benaming 'Heldal' nogal sterk geromantiseerd uitgelegd. Citaat: 'Zoals het Heldal, dat zo heet omdat vluchtende soldaten tijdens de Slag om de Mookerheide daar werden afgemaakt door de Spanjaarden'. Aanleiding om de onderstaande uitleg nog eens onder de aandacht te brengen.

Gerrie Driessen, Heemkundekring Groesbeek.

1915 schrijft de publicist D.J. v. d Ven: 'In de Helkuil is er een onvergetelijke schone en interessante flora, waaronder vertegenwoordigers die de herinnering wekken aan voorhistorische plantengenootschappen. En die herinnering aan het grijs verleden leeft voort in de zinrijke namen van het Zevendal en het Galgendal. Want evenals de Helkuil, wat niets te maken heeft met het gevreesde oord der eeuwige verdoeming, houdt de naam Zevendal volgens geleerde etymologen geen verband met een opeen vervolging van zeven dalen, maar met het oud-Keltisch woord 'Severn' of 'Saevern', dat bergwater betekent. (…) Ook is nooit gewag gemaakt van een galg, die in het dal van dien naam zou staan. Want de galgen werden als schrikwekkend voorbeeld bij voorkeur geplaatst hoog op bergen en niet verscholen in bosdalen. Bij het woord 'galg' moet men hier denken aan de oorspronkelijke betekenis van 'berg', welke het ook nog steeds bezit in Wales, zodat het Galgendal niets anders beduidt dan 'bergdal', evenals 'Helkuil' dat synoniem is met 'heuvelkuil', aldus . Van de Ven. Deze informatie is ook gebruikt in de uitgave 'De Historie van de Canadese begraafplaats en de Zevenheuvelenweg te Groesbeek'. Op blz. 186 wordt zo de benaming 'De Diepe Hel' verklaart, welke natuurlijk ook slaat op de tussen Groesbeek en Milsbeek gelegen 'Helweg'. een andere publicatie schrijft Van de Ven: 'Het woord 'Helkuil' behoeft niemand af te schikken. (...) Denkelijk zal dit 'hel' wel een familielid zijn van het Engelse hill (heuvel) en dan wordt de helkuil een heuvel-dal'. Aldus de folklorist D.J. v.d. Ven.