Het Smokkelpad voor één dag opmarsroute van geallieerd leger
GROESBEEK – Het betreffende pas is gelegen waar de Cranenburgsestraat afbuigt richting Kranenburg en in het verlengde overgaat in een pad richting Haus Kreuzfurth. Vroeger een onopvallend veldpad, dat door de verscholen ligging ideaal was voor smokkelaars. Toen Ton Leijser op die plek tien jaar geleden een natuurcamping begon, besloot hij het de naam van ‘Het Smokkelpad' te geven.
Begin 2021 kreeg Leijser bezoek van de aan de Plakseweg in Groesbeek wonende Jan Jacobs (de Uilenman) die een bosuilenkast kwam inspecteren. Tijdens die ontmoeting vertelde Leijser hem in bezit te zijn van vier nabij het huis gemaakte oorlogsfoto’s, een onderwerp waarvoor Jacobs zich ook interesseerde. De locatie van de opnamen was vastgesteld aan de hand van een nog altijd bestaand schuurtje aan het Smokkelpad. Jacobs wilde er graag meer over te weten komen en mailde de foto’s naar de heemkundige Gerrie Driessen. Deze reageerde enthousiast op deze 'geweldige vondst' en vermoedde dat de start van de Operatie Veritable er op te zien was. Om er zeker van te zijn en voor meer informatie, stuurde Driessen de foto’s onmiddellijk door naar Marco Cillessen de secretaris van de Groesbeek Airborne Vrienden en voorzitter van stichting Ons Historisch Erfgoed 2WO. Deze herkende op zijn beurt de foto’s en wist dat ze onderdeel uitmaken van een serie, inderdaad gemaakt op de eerste dag van de Operatie Veritable op 8 februari 1945.
Tot zover niks bijzonders. Echter, doordat de locatie van de eerste vier foto’s bekend werd, was het meteen een stuk makkelijker de locaties waar de overige foto’s zijn geschoten te vinden. Die locaties blijken alle te liggen in een relatief klein gebied tussen het Smokkelpad en Haus Kreuzfurth. De volgende stap is het uitzoeken welke geallieerde eenheden op 8 februari 1945 over het Smokkelpad richting Duitsland optrokken. Een zeer behulpzame bron is een reeds in 1947 verschenen boek over de eerste drie dagen van Operatie Veritable. Eigenlijk is het een Battlefield Tour van Groesbeek naar Kleve, waarin de verrichtingen van de 15th Scottish Division uitvoerig aan bod komen. De info uit het boek is aangevuld met gegevens uit de War Diaries (oorlogsdagboeken) van tankeenheden die het 15th Scottish op 8 februari ondersteuning gaven.
Van de vijf infanterie divisies die aan het offensief deelnamen had de 15th Scottish misschien de meest moeilijkste taak. Oprukken richting Kleve over een smalle strook land tussen het ondergelopen gebied ten noorden van de weg Nijmegen-Kleve en het Reichswald. De eerste van vijf fases in de geplande aanval was de verovering van de hoogte Galgensteeg, Frasselt en Kranenburg.