De week voor de operatie Market - Garden, 11 september 1944: ‘geruchten circuleren van latrine tot latrine’
De week voor de operatie Market - Garden, 11 september 1944: ‘geruchten circuleren van latrine tot latrine’. Citaat uit Als Sterren van de Hemel, door Norbert A. de Groot in 1977.‘Hoewel de troepen van de 82nd Airborne Divisie nog absoluut geen weet hebben van de plannen, wees het intrekken van verloven duidelijk op een naderde actie. In de kampementen circuleerde van latrine tot latrine geruchten als zou de divisie binnenkort een zelfmoordopdracht moeten vervullen’, aldus Norbert de Groot. De zin wordt geïllustreerd met deze unieke foto, uniek omdat een dergelijke foto in geen ander oorlogsboek - zover mij bekend- gepubliceerd is. Natuurlijk wel veel foto’s van krijgshaftige militairen, maar niet een waarop ‘poepende’ manschappen te zien zijn.
Door Gerrie Driessen,
Heemkundekring Groesbeek
Omdat het woord 'latrine' anno 2022 menigeen onbekend in de oren zal klinken, de volgende uitleg: ‘plee/privaat bij een legerkampement’. In dit geval een grote bak geplaatst boven een in de grond gegraven kuil. Aan weerszijde zitten zes mannen hun behoefte te doen, onder toeziend oog van zes op hun beurt wachtende mannen. De onderling gevoerde conversatie zal ook wel een ‘luchtje’ hebben gehad.
Anno 2022, enige decennia na de introductie van de mobile toiletcabine (Dixi), zullen jongeren met ongeloof het tafereel aanschouwen. Tot de jaren vijftig echter was een ‘huuske’ achter huis niet ongewoon. Pas na de aanleg van de riolering, in Groesbeek tussen 1953 en 1955, raakten de houten plee en de ‘beerput’ geleidelijk aan in onbruik. Bij in aanbouw zijnde huizen echter moesten bouwvakkers nog lang van een buiten bij de nieuwbouw primitief opgetrokken houten plee gebruik maken. Bijzonder primitief was de situatie bij de nieuwbouw in 1952 van een groot aantal woningen op Heseveld (Dennenstraat) te Nijmegen. Een eindje lopen van de bouw was in het veld een gat in de grond gegraven. Daarnaast waren twee steigerpalen rechtop in de grond gezet die op zithoogte verbonden waren met een balkje. En dat was het privaat van de bouwvakkers en huisschilders, die gaandeweg de bouw vorderde steeds meer binnen de nieuwbouw een drol achterlieten.