Foto: Archief Gerrie Driessen
Foto: Archief Gerrie Driessen

Nijmeegsebaan, ooit een kronkelend 'bergig en zandig' pad over de heide

Algemeen

Tot in de tweede helft van de 18e eeuw was het een zandpad, dat door de heide slingerend naar Nijmegen leidde. Behalve zanderig was het pad erg heuvelachtig, waardoor het met paard en wagen of rijtuig nauwelijks begaanbaar was. Zwaar was het ook voor de mensen die te voet, vaak op blote voeten, achter de kruiwagen, waarop takkenbossen, bezems of andere handelswaar was geladen, naar de stad gingen venten. In de zomer extra zwaar want het pad 'kende geene bepoting', er waren geen bomen gepoot.

Door Gerrie Driessen, Heemkundekring Groesbeek

Het was dan ook een geweldige verbetering, toen in 1770 door het Domein een rechtstreekse, rechte weg werd aangelegd en langs welke baan toen ook bomen geplant werden. Na de Bataafs- Franse tijd veranderde het staatsbestel en werd een begin gemaakt met de verkoop van domeingoederen aan particulieren. En zo gebeurde het dat de langs de Nijmeegsebaan staande bomen in particuliere handen kwamen. Met als gevolg dat die in 1848 verkocht werden aan houthandelaren. Vooral het kappen van de 'opgaande beukenbomen' werd door de ingezetenen van Groesbeek en Nijmegen zeer betreurd. Door het verdwijnen van de beuken-allee was de sierlijke staat verdwenen. Dat was de oorzaak dat de weg, bergachtig en zandig van aard, in de zomer zeer weinig door vreemdelingen gebruikt werd omdat die aan de brandende zon waren blootgesteld. Het is de wens dat de Nijmeegsebaan weer net als eerder beplant wordt. Pas in 1861 werd de zandbaan verbouwd tot een verharde (grint) weg. Verondersteld wordt dat toen de steilste heuvels zijn afgegraven en de diepste dalen opgehoogd. Of er in dat jaar ook bomen geplant zijn, is niet achterhaald. Mocht dat wel gebeurd zijn, dan hebben die daar niet heel lang gestaan. Immers op deze in 1913 gemaakte foto zijn jonge boompjes te zien.

Foto zomer 1913. Kort na de opening van Sanatorium Dekkerswald wordt deze foto van de portierswoning gepubliceerd. De Nijmeegsebaan is nog steeds een grintweg, tot die in 1933 over een lengte van 7 KM geasfalteerd wordt. In 1937 wordt aan de westzijde een fietspad aangelegd, dat aan de oostzijde dateert uit 1956.Voor de aanleg moesten de ongeveer 45 jaar oude bomen gekapt worden.

Uitgelicht

Digitale krant