Schoolinspectie te Groesbeek tijdens de Bataafse Republiek

Schoolinspectie te Groesbeek tijdens de Bataafse Republiek. 'Veel geachte Medebroeders! Donderdag 21 juni 1804 bezocht ik de School te Groesbeek. Ik vond daar, tot mijn groote verwondering, in eender afgelegen oord, op een Boeren Dorp, in het midden van den Zomer, eene School van 70 leerlingen. Er wier stil geleerd, meestal uit goede nieuwe boeken: doch de verdeeling van Leerlingen in Classen had hier geen plaats'. Aldus de inspecteur H.W. van Woelderen, die zijn verslag uitbracht tijdens een in november 1894 gehouden vergadering van Schoolbestuur over Gelderland. Bron: 'Bijdragen betrekkelijk den staat en de verbetering van het schoolwezen in het Bataafse Gemenebest'. (Aangereikt door Leo Zilessen)

Door Gerrie Driessen, Heemkundekring Groesbeek

De betreffende school, tot 1855 de enige in Groesbeek, stond aan de Kerkstraat. Een oud gebouw dat in 1811 vervallen verklaard werd. In 1828 wordt er een nieuwe school gebouwd, die in 1874 vervangen wordt voor de school die op deze foto te zien is. Rechts van het midden, wit gebouw met drie zadeldaken.

Van bijzondere school naar openbare school, 1831

Zes jaar geleden werd verondersteld dat de dorpsschool van oudsher een openbare school is geweest. Uit geen van de geraadpleegde archiefstukken, teruggaande tot circa 1840, bleek het tegendeel. Tot in het gemeentearchief een op 12 september 1831 verstuurde brief werd aangetroffen, waaruit bleek dat er tot dan sprake is van een 'bijzondere' school, in dit geval een katholieke. In die brief van de 'Schoolopziener van het 6de district van Gelderland' aan de schout van Groesbeek Johan Jacob Laeijendecker, schrijft de genoemde ambtenaar: (…) Dat door het overlijden van J.W. Nas, zijne bijzondere school, de enige welke ik nog in de gemeente Groesbeek heb gekend, van zelve is vacant gekomen. Dat voorts teneinde ene openbare school op te richten, het welke mij toeschijnt Uw Edelachtbaar doel te wezen of ook, om enige schoolvacatures te vervullen. (…) zover de strekking van archiefstuk GA 241, dat duidelijk maakt dat de eerste plaatselijke school een 'bijzondere school' was. Een confessionele school, in dit geval een katholieke. Later werd de school formeel een openbare maar gezien de samenstelling van de bevolking met een katholiek karakter. Na de bouw in 1914 van een nieuwe school aan de Molenweg, kwam de oude leeg te staan. In 1924 verbouwd tot schoenfabriek en uiteindelijk in 1953 door brand verwoest. De school aan de Molenweg werd in 1924 formeel katholiek.